België kampt al jaren met een toenemende vraag naar elektriciteit, wat een efficiënter beheer van het elektriciteitsnet vereist. Om een meer rationeel gebruik van elektriciteit aan te moedigen, vooral tijdens piekperiodes, werd op 1 januari 2023 een tariefsmechanisme ingevoerd in Vlaanderen: het capacitaire tarief. Wat houdt dit in? En wat zijn de gevolgen voor de consument?
Wat is het capacitaire tarief?
Het capacitaire tarief is een methode om de netkosten op de elektriciteitsfactuur te berekenen, die is gebaseerd op het maximaal verbruik dat een consument op een bepaald moment heeft, in plaats van alleen het totale energieverbruik.
Het capacitaire tarief, ingesteld door de VREG (Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt), dat eerst alleen voor industriële gebruikers gold, is nu van toepassing op alle gebruikers van het elektriciteitsdistributienet in Vlaanderen. Het verandert de berekeningsmethode voor de distributietarieven, die een onderdeel zijn van de factuur.
Dit tarief weerspiegelt de capaciteit die het net nodig heeft om te voldoen aan de pieken in de vraag naar elektriciteit. Sinds 1 januari 2023 vertegenwoordigt het verbruik van energie nog maar 20% van de berekening van de distributietarieven, terwijl de resterende 80% afhankelijk is van de verbruiks pieken.
Hoe werkt het capacitaire tarief concreet?
Het capacitaire tarief werkt door de maximale vraag naar elektriciteit door een huishouden of bedrijf gedurende een bepaalde periode te meten. De meters die bij de consumenten zijn geïnstalleerd, kunnen deze gegevens in real-time volgen.
Op een factuur vertaalt het capacitaire tarief zich in: De maximale gevraagde capaciteit (in kW): dit is de maximale hoeveelheid elektriciteit die tegelijkertijd op een bepaald moment wordt gebruikt. Het capacitaire tarief brengt een kost in rekening voor deze capaciteit, naast het totale verbruik in kWh. De verdeling over een maand- of jaarperiode: de maximale capaciteit wordt vaak over een maandperiode gemeten. Als er een vraagpiek wordt waargenomen, kan deze de facturatie voor de lopende maand beïnvloeden.
📝 Te bemerken
Met het capacitaire tarief wordt de consument aangemoedigd om te vermijden meerdere energie-intensieve apparaten gelijktijdig te gebruiken tijdens de piekuren, om zo de maximale vraag te verlagen en daardoor de kosten die op zijn factuur zullen worden doorberekend.
Zo worden consumenten aangemoedigd om meer aandacht te besteden aan hun energieverbruik, vooral door te vermijden dat meerdere energie-intensieve apparaten tegelijk draaien. Bovendien maakt het verminderen van de vraagpieken het netwerk stabieler en minder vatbaar voor stroomonderbrekingen of overbelasting.
En in andere regio’s?
In Wallonië onderzoekt de CWaPe, de Waalse regulator voor de elektriciteits- en gasmarkten, een hervorming om het capacitaire tarief in te voeren voor huishoudens en kleine bedrijven.
In Brussel heeft Brugel, de Brusselse regulator voor elektriciteit, gas en de controle op waterprijzen, al besloten om een capacitaire tarief in te voeren, maar op beperkte schaal.
Hoe zich aan te passen aan het capacitaire tarief en de juiste consumptiestrategie te hanteren?
Om zich aan dit systeem aan te passen, is het belangrijk dat consumenten hun eigen energiegedrag begrijpen. Het capacitaire tarief is namelijk moeilijker te begrijpen dan de klassieke tarifering, die enkel op het totale energieverbruik is gebaseerd. Het kan voor een bedrijf ingewikkeld zijn om te weten hoe het zijn vraag kan optimaliseren zonder hulpmiddelen of energieadvies.
⚡ Te onthouden
De makelaars van Mon Courtier Énergie begeleiden bedrijven bij het vinden van de juiste inkoopstrategie op basis van hun profiel en verbruiksvolume.
Het capacitaire tarief vertegenwoordigt dus een belangrijke factor die niet over het hoofd mag worden gezien in het beheer van elektriciteit. Door consumenten aan te moedigen om meer energiebewust te zijn, draagt dit tarief bij aan een veerkrachtiger netwerk, beter gebruikte infrastructuren en een verlaging van de kosten op lange termijn. Het is echter essentieel dat consumenten goed geïnformeerd zijn en de nodige tools hebben om zich aan deze tariefstructuur aan te passen.
